Rietveld Schröderhuis

Dit is het Rietveld Schröderhuis.

Ontworpen in 1924. Bewoond tot 1985.
Architectonisch hoogtepunt van De Stijl en icoon
in de stad Utrecht.

Ze kijkt recht in de camera, een glimlach op haar gezicht. Ze draagt een eenvoudige, losse, donkere blouse, haar haar zit losjes opgestoken naar achter.

Truus Schröder

In 1924 vraagt Truus Schröder de bekende Utrechtse meubelontwerper Gerrit Rietveld of hij haar nieuwe woonhuis wil ontwerpen. De moeder van drie kinderen is net weduwe geworden en wil een huis dat helemaal voldoet aan haar eigenzinnige woonideeën. Ze kent Rietveld al van een eerdere samenwerking en weet dat ook hij zich afzet tegen tradities. Een perfecte combinatie.

Rietveld en Schröder werken samen aan het ontwerp van het huis. Schröder weet precies wat ze wil: soberheid en léven in plaats van geleefd worden.

In die tijd maakt Rietveld vooral meubels - je kent hem misschien van zijn beroemde Rood-blauwe stoel, die hij ontwerpt rond 1919. Een compleet woonhuis heeft hij nog niet eerder mogen ontwerpen.

Voor Rietveld is de opdracht van Schröder een droom die uitkomt. Hij maakt er een uitbundig experiment van, helemaal in stijl van De Stijl.

Gerrit Rietveld

De Stijl is een kunststroming, vernoemd naar het in 1917 opgerichte gelijknamige tijdschrift over moderne kunst. Rietveld is een belangrijk lid van de kunstbeweging.

Het hele Rietveld Schröderhuis ademt De Stijl.

Kenmerkend in het ontwerp zijn de vloeiende overgangen tussen binnen en buiten en de strakke horizontale en verticale lijnen. En natuurlijk het gebruik van alleen primaire kleuren, naast wit grijs en zwart.

De Stijl


Slimme oplossingen


Rietveld houdt van ruimte, eenvoud en functionaliteit. Hij bedenkt daarom allerlei slimme oplossingen voor het huis.

Zoals de schuifwanden op de eerste verdieping. Overdag is de bovenverdieping een open ruimte, maar ’s avonds kan de familie Schröder de ruimte in drie afzonderlijke kamers verdelen.
Een slaapkamer voor de dochters, een slaapkamer voor de zoon en een woonkamer met de tafel en kachel. Zo heeft toch iedereen zijn eigen plekje.

Hoekraam


Nog zo’n slim idee van Rietveld: het iconische hoekraam op de bovenverdieping. Het grote raam kan open en het kleine raampje haaks daarop ook. Zo verdwijnt de hoek en voelt het alsof je echt buiten bent.



De trap naar boven zit verborgen achter een schuifdeur. Zo creëert Rietveld in de hal een rustige plek om te telefoneren én sluit hij de kou buiten.

Een trap met 3 treden leidt naar een zithoekje. Aan de muur hangt een stoppenkast, de techniek is zichtbaar. Iets daaronder hangt een kast met 4 witte kleine lades naast elkaar, voor post. Aan de rechterkant loopt een trap naar boven. De schuifdeur die de doorgang naar de trap kan afsluiten, staat open. 





Ook bedenkt Rietveld houten panelen om de ramen mee te verduisteren. Deze creëren rust en veiligheid in het huis.






Drie dimensies

Rietveld wil de ruimte in en om het huis optimaal gebruiken. Overal verwerkt hij de drie dimensies: hoogte, breedte en diepte. Kijk maar eens goed naar deze lamp.

Eén buislamp loopt verticaal, een tweede buislamp loopt horizontaal van links naar rechts, en een derde buislamp loopt horizontaal van voor naar achter. Op deze manier worden de drie dimensies benadrukt. De lampen hangen aan 6 witte stroomkabels met doorzichtige glazen buisjes daaromheen.

En zie je de drie dimensies ook in de beroemde Rood-blauwe stoel?

Deze stoel is hét symbool van De Stijl - en het toppunt van functionaliteit, want het bestaat uit niet meer dan vijftien latten en twee rechthoekige panelen.


Zelfs in de lijnen van de gevel zie je de drie dimensies terug.


Het Rietveld Schröderhuis staat aan de Prins Hendriklaan. In 1924 is dat de rand van Utrecht. Letterlijk, want aan de overkant is niets anders dan een uitgestrekt polderlandschap. Het prachtige uitzicht speelt een belangrijke rol in het ontwerp.

Polderzicht

Het uitzicht is zelfs zo belangrijk, dat Truus Schröder begin jaren dertig meteen de grond tegenover het huis koopt wanneer dat vrijkomt voor bebouwing. Nu kan ze tenminste zelf bepalen wat haar nieuwe uitzicht wordt. Rietveld en Schröder ontwerpen twee huizenblokken voor dit terrein, dat later de Erasmuslaan wordt.

Als in de jaren zestig ook nog eens een vierbaans autoweg en een viaduct in de voortuin komen, mag het huis wat Rietveld betreft net zo goed afgebroken worden. De verbinding tussen binnen en buiten is volgens hem nu helemaal verdwenen.


In beeld, een witte muur, daarnaast een aantal ramen met zwarte kozijnen en iets voor de ramen een rode verticale balk. Op de rode balk hangt een bordje met de boodschap: ‘BOODSCHAPPEN, eerst bellen, onderstreept, bij geen gehoor spreekbuis.’  Op de muur, rondom de opening van een spreekbuis, staat het woord: ‘spreekbuis’. Iets daaronder het woord: ‘bellen’. Naast de spreekbuis zit een raam, op een bordje op het raam staat de tekst: ‘boodschappen hier’.    Foto interieur Rietveld-Schröderhuis, atelier Rietveld. Ramen geven uitzicht op de Prins Hendriklaan, de bomen en huizen aan de overkant. Onder het raam zitten horizontale verwarmingsbuizen. De vensterbank is rood en diep. 

Dagelijks leven

Truus Schröder woont van 1925 tot haar dood in 1985 in het huis. Eerst met haar drie kinderen, later met Gerrit Rietveld samen.

Ze is het liefst op de eerste verdieping. Daar is het uitzicht het mooist en voelt ze zich als het ware ‘los’ van de grond. Via de handige spreekbuis kan ze toch praten met de mensen die beneden voor de deur staan.

Rietveld blijft betrokken bij zijn huis. Hij krijgt zelfs zijn eigen atelier op de benedenverdieping, waar hij werkt aan nieuwe ontwerpen. Als zijn vrouw in 1957 overlijdt, trekt Rietveld bij Schröder in. Hij woont er tot zijn dood in 1964.


Stichting Rietveld Schröderhuis


Na haar dood laat Truus Schröder het beheer over aan Stichting Rietveld Schröderhuis en het Centraal Museum.

Zo kunnen bezoekers van over de hele wereld tot op de dag van vandaag nog steeds genieten van dit belangrijke kunstwerk.


Het huis met eigen ogen bekijken?

Tickets